Ayişe Karadağ1, Zehra Baykara Göçmen1, Hatice Korkut1, Bülent Çelik2

1Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Ankara, Türkiye
2Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Biyoistatistik Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye

Özet

Amaç: Bu araştırma, stomalı bireylerin psikososyal uyumlarını değerlendirmek için geliştirilen Ostomi Uyum Ölçeği'nin Türkçe'ye uyarlanması, geçerlilik ve güvenilirliğini belirlemek amacıyla yapılmıştır.

Hastalar ve Yöntem: Ölçeğin Türkçeye uyarlanması iki aşamada yapılmıştır. Birinci aşamada dil uyarlaması yapılmıştır. Dil uyarlaması için ölçek, 5 uzman tarafından İngilizce'den Türkçeye çevrilmiş, uzman görüşüne sunulmuş ve geri çevirisi yapılmıştır. İkinci aşamada dil uyarlaması yapılmış olan Ostomi Uyum Ölçeği'nin geçerlilik ve güvenirliliğini test etmeye yönelik veriler toplanmıştır. Ostomi Uyum Ölçeği, Simmons, Smith ve Maekawa tarafından stomalı bireylerin stomaya uyum düzeylerinin saptanması amacıyla geliştirilmiş olup, 23 maddeden ve 4 alt faktörden oluşmaktadır. Ocak 2010 - Nisan 2011 tarihleri arasında Gazi Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Stomaterapi Ünitesi'nde izlenen ve araştırmaya katılmayı kabul eden 100 hastaya ölçek, yüz yüze görüşme yöntemi ile üç hafta aralıklarla iki kez uygulanmıştır.

Bulgular: Araştırma kapsamına alınan hastaların yaş ortalaması 55.7 ± 12.2 olup, %53'ü erkektir. Hastaların %44'ünün kalıcı kolostomisi, %21'inin geçici ileostomisi ve %14'ünün ürostomisi vardır. İstatistiksel analiz için Doğrulayıcı Faktör Analizi ve Cronbach alfa iç tutarlılık katsayıları hesaplanmıştır. Ölçeğin güvenilirlik (Cronbach α) katsayılarının tümü anlamlı bulunmuştur (p<0.01). Ölçeğin geneline ait güvenilirlik katsayısı 0.874, ölçeğin test-tekrar test yöntemiyle elde edilen korelasyon katsayıları toplamı 0.766'dır.

Sonuç: Bu araştırmanın sonuçları, Ostomi Uyum Ölçeğinin Türk toplumu için kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler: Ostomi, uyum, ölçek